اخبار داخلی دانش و فناوری ابداع ساعتی که سن بیولوژیک را با دقت نشان می دهد

يكشنبه 17 اسفند 1399

ابداع ساعتی که سن بیولوژیک را با دقت نشان می دهد

محققان روشی ابداع کرده اند که سن بیولوژیکی ارگانیسم را با دقت بی سابقه ای اندازه گیری می کند.

سن تقویمی در حقیقت سنی است که از زمان تولد انسان محاسبه می‌شود.اما ممکن است سن بیولوژیکی با آن متفاوت باشد. در همین راستا دانشمندان می‌توانند با استفاده از ساعتهایی مخصوص سن بیولوژیکی ارگانیسم را تعیین کنند.
تاکنون، ساعت‌های مختلفی برای تعیین سن بیولوژیکی ساخته شده است، مانند ساعت اپی ژنتیک هوروات که براساس الگوی متیلاسیون ها (گروه‌های شیمیایی کوچکی که به DNA متصل می‌شوند و با افزایش سن تغییر می‌کنند) کار می‌کنند. اما اکنون محققان دانشگاه کلن آلمان ساعت جدیدی ابداع کرده‌اند که با استفاده از ترنسکریپتوم پروتئین‌هایی برای سلول می‌سازد. ترنسکریپتوم یا رونویسی از ژن‌ها به مجموعه‌ای از مولکول‌های پیام رسان آر ان ای (mRNA) گفته می‌شود که در ژن‌های یک ارگانیسم وجود دارند.
البته تا پیش از این، استفاده از ترنسکریپتوم برای نشان دادن سن فرایندی بسیار پیچیده به حساب می‌آمد. به همین دلیل تاکنون امکان ابداع ساعت‌های دقیق مبتنی بر ژن‌ها برای نشان دادن سن بیولوژیک ممکن نبود.
اما مایر و شوماخر، دو محقق دانشگاه کلن از روشی استفاده کردند که در آن مجموعه‌ای از ژن‌ها از روی دی ان ای خوانده می‌شوند و پروتئین‌ها را می‌سازند و در مرحله بعد یک ترفند ریاضی برای حذف تفاوت در فعالیت ژن‌ها به کار رفت. ساعت سن بیولوژیکی ترانسکریپتوم ژن‌ها را به دو دسته خاموش و روشن تقسیم می‌کند. به این ترتیب میزان اختلاف به حداقل می‌رسد و در نتیجه تشخیص سن زیستی با استفاده از ترنسکریپتوم قابل پیش بینی تر و نزدیک به حد تئوری خواهد بود.
مهم‌تر آنکه این ساعت در سنین بالا نیز کارآمد است. حال آنکه قبلاً اندازه گیری آنها مشکل بود زیرا میزان اختلاف در فعالیت ژنتیک در سنین بالا بیشتر است.