مير حسين موسوي با بيان اينکه شعارش در عرصه فرهنگ "دولت فرهنگي، فرهنگ غيردولتي" است گفت : ضرورت دارد در کشوري که انقلابش فرهنگي بوده است دولت نيز فرهنگي باشد ، ولي اين مفهوم دولتي کردن فرهنگ نيست .
مهندس موسوي عصر دوشنبه در نشست با اهالي فرهنگ و هنر عصر دوشنبه در سالن اجتماعات روزنامه اطلاعات که با شعار «دولت فرهنگي و فرهنگ غيردولتي» برگزار شد، ضمن خوش آمدگويي به هنرمندان و استادان هنري کشور گفت: اين جلسه براي آن برگزار شده که کمي درباره مسايل فرهنگي و هنري صحبت کنيم و شعاري هم که انتخاب شده براي همين است.
وي افزود: براي روشنتر شدن گفتههايم خاطرهاي را نقل ميکنم. پيش از فروپاشي بلوک شرق مسافرتي داشتم به برلين شرقي که رهبري داشتند با عنوان هونيکر. اين کشور پس از شوروي مهمترين کشور اروپاي شرقي از نظر صنعت، رشد و رفاه محسوب ميشد و ميزبان من که نخستوزير آنجا بود، مرا به نقاط مختلف برلين شرقي ميبرد. در يکي از خيابانهاي اين شهر برج بلند مخابراتي بود مانند برج ميلاد و هر بار که از کنار اين برج رد ميشديم، بلااستثنا ميزبان من ميگفت که ما اين برج را ساختيم تا جواب برلين غربي را که ميخواهد ما را از بين ببرد، بدهيم. او اين حرف را زياد تکرار ميکرد و من به اين نتيجه رسيدم که بزرگترين آسيبپذيري آنها پيامهايي است که به آنها ارسال ميشود و آماده نبودن آنها در برابر اين پيامهاست که ذهن آنها را تا اين حد مشغول کرده است.
نخستوزير سالهاي دفاع مقدس ادامه داد: من هم وقتي درباره دولت فرهنگي ميخواهم صحبت کنم، اشارهام به دولتي است که فهم عميقي از مسايل فرهنگي دارد و به نظر من غير از اين نميتواند به کشورش خدمت کند. دولت غير فرهنگي رويکردهايي را انتخاب ميکند که به جاي خدمت، مشکل ايجاد ميکند. وقتي بحث سانسور و بستن فضا براي خلاقيت هنري مطرح ميشود، مربوط به همين امر است.
فرهنگ را فرهنگيان ميسازند نه دولت
ميرحسين موسوي ادامه داد: من مطمئنم همه عزيزاني که در اين جا هستند، ايراني پيشرو را خواستارند و اين دغدغه آنهاست. اگر دولتي، حساسيت هنرمندان خود را که تاريخ و هنر کشور خود را ميشناسند ببيند، به اصحاب فرهنگي کشور اعتماد ميکند و اين نيرو را بزرگترين ذخيره براي حفظ کشور قلمداد خواهد کرد. ما فکر کرديم که در اين فضاي فرهنگي عظيم، بهترين پيامي که ميتوانيم بدهيم اين است که ضرورت دارد در کشوري که انقلاب فرهنگي داشته، دولت فرهنگي تشکيل شود و دنبال آن نباشد که فرهنگ دولتي ايجاد کند چرا که فرهنگ را فرهنگيان ميسازند نه دولت.
وي با بيان اينکه هيچ نمونهاي در جهان وجود ندارد که هنر سفارشي و دولتي فرهنگ کشوري را نجات داده باشد، بيان کرد: نمونهاي از اين نوع فرهنگ را در انقلاب شوروي ميبينيم، پيش از دهه 1917 و دهه پس از آن در شوروي سابق با خيل عظيم هنرمندان پيشرو، روبهرو هستيم اما از زماني که دولت بر روي هنرمندان دست گذاشت و شروع کرد به تقسيم کردن آنها به خودي و غيرخودي، موجب شد سبکهايي ايجاد شود و شرايط فرهنگي تغيير کند؛ به گونهاي که عدهاي از هنرمندان فرار کردند و عدهاي تيرباران شدند.
موسوي با بيان اينکه در علوم انساني نيز همين طور بود ادامه داد: حتي عدهاي معتقدند يکي از عوامل مهم فروپاشي شوروي اين بود که حاکميت شوروي سابق نتوانسته از طريق اصحاب فرهنگ پيچيدگيهاي جامعهي آن روز را دريافت کند. هنر حتي ميتواند نقش سياسي بگيرد و پيچيدهتر از آن است که ديده ميشود.
وي ادامه داد: هنرمندان که از روسيه فرار کردند، غرب براي توسعه دادن جامعه خود از آنها بهره برد و پايهگذار هنرهاي جاودان و ماندگاري شدند چه در زمينه هنرهاي تجسمي، چه موسيقي و غيره. ما هم همين مساله را داريم؛ البته از ابتداي انقلاب هنر دستوري نداشتيم بلکه هنر سينما و هنرهاي تجسمي توانست شکل بگيرد و پيش برود چون فضا آزاد و غير دستوري بود. در تئاتر و ساير رشتههاي هنري نيز همين طور.
هنرمند در فضاي آزاد و چندصدايي احساس آزادي ميکند
مهندس موسوي با تاکيد بر اينکه در فضاي آزاد و چندصدايي است که هنرمند ميتواند احساس آزادي کند و رشد داشته باشد گفت: بايد از فضايي بترسيم که محدود و آمرانه و اثرگذار بر خلاقيت هنرمندان باشد. بنابراين بهترين کارهاي هنري در کشور ما کارهاي بدون دستور و برخاسته از نيازهاي عميق فکري و فرهنگي است و در اين راستا دولت فرهنگي ميتواند به هنرمندان نشان دهد که آنها را به عنوان يک فرصت تلقي ميکند.
موسوي گفت: فرض بايد اين باشد که در وهلهي اول همه هنرمندان علاقهمند به کشورند. هيچ هنرمندي مخالف آزادي و استقلال و قدسي بودن اذهان مردم نيست؛ دولت فرهنگي بايد نسبت به هنرمندان چنين باوري داشته باشد. اگر اين گونه باشد نقش دولت در زيرساختها برجسته خواهد بود و در کنار آن، فرهنگ غيردولتي در راستاي اهداف دراز مدت ايجاد ميشود و بهترين کمک را چنين فرهنگي به چنين دولتي ميکند و نقش فرهنگ اينجا از سياست پررنگتر ميشود.
وي با بيان اينکه فرهنگ، فهم ما را نسبت به جهان معنادار ميکند و کمک ميکند که انديشههاي ديگران را ياد بگيريم و به نفع بشريت به کار ببنديم افزود: در اين صورت فرهنگ غير دولتي امکانپذير است و دولت به هيچ وجه متصدي نقاشي، سينما و تئاتر نيست بلکه اين هنرمند است که آنها را ايجاد ميکند.
نخستوزير سالهاي دفاع مقدس اظهار کرد: اگر يک گام جلوتر برويم به فضا و دنياي مجازي ميرسيم که با اينترنت و ماهواره ابعاد مختلفي پيدا کرده است و نقش هنرمندان در اين دنيا با هنرمندان قديمي قابل قياس نيست و حتي وسعت تاثيرشان بيشتر است.
موسوي در ادامه گفت: من هميشه به دوستان روزنامهنگار خود ميگويم که هنرمندان در آرايش صفحه پيامهاي تبليغاتي و غيره حتي بدون آنکه مسوولان رسانهها متوجه شوند، جاي پاي خود را ميگذارند؛ همين طور در صداوسيما. حجم اين پيامرساني به قدري گسترده است که اگر آگاهي لازم را نداشته باشيم، ممکن است نتوانيم مولفههاي پيروزي يک نظام را ببينيم.
بسيار سخت است جا بيفتد مسايل سياسي و هنري از هم جدا نيستند
وي ادامه داد: انشاءالله نظام و دولت آينده ما هرکه ميخواهد باشد به اين فضا دقت کند؛ وقتي با دوستان سياستمدار صحبت ميکنم همه تصديق ميکنند که هنر مهم است اما همواره اين تصديق آنها با لبخندي همراه است که نشان دهندهي عدم درک دروني از فرهنگ و هنر است بنابراين بسيار سخت است که جا بيفتد مسايل سياسي و هنري در جامعه امروز از هم جدا نيستند.
نگاه درست به فرهنگ و هنر مانع از سانسورميشو د
وي در پايان ابراز اميدواري کرد که نگاه درستي نسبت به فرهنگ و هنر ايجاد شود و گفت: اگر اين نگاه درست شود نه شاهد سانسور، نه بستن روزنامهها، نه فيلتر سايتها و نه بستن کتابفروشيها خواهيم بود. اينها حتي ميتواند در حل مشکلات سياسي و اقتصادي سهم داشته باشد.
در ادامه اين نشست حجت الاسلام دعايي مدير مسئول روزنامه اطلاعات در سخنان کوتاهي ضمن استقبال از نامزدي ميرحسين موسوي گفت: آنچه را که ياران خط امام هميشه آرزو داشتند، امروز با آمدن مهندس موسوي به آن رسيده اند و اميدواريم جامعه حضور زيبا و جامع مهندس موسوي را درک کند.
سپس اهالي فرهنگ در مورد دغدغه هاي خود در خصوص انتخابات رياست جمهوري به سخنراني پرداختند. |