نخستين نرم افزار شبيه ساز ميدان هاي نفتي در ايران با نام "پارس بيسينگ مادلر" (PBM) كه مهم ترين كاربرد آن در توسعه و اكتشاف ميدان هاي نفتي است، در پژوهشگاه صنعت نفت ساخته شد.
مهندس الهام محسنيان، مسئول طرح توليد و توسعه نرم افزارهاي نفتي در پژوهشگاه صنعت نفت با اعلام اين مطلب افزود: نرم افزارهايي كه تاكنون در كشور مورد استفاده قرار مي گرفت، ساخت كشورهاي اروپايي و استراليا بود كه در دهه 1990 توليد شده بود و با خصوصيات زمين شناسي كشور ما نيز مناسبت چنداني نداشت.
مهندس محسنيان با تاكيد بر اين كه در نگارش اين نرم افزار از جديدترين فناوري ها استفاده شده است، افزود: اين نرم افزار در حال حاضر در 35 چاه در منطقه دزفول آزمايش شده و مدل به دست آمده از اين چاه ها با نرم افزارهاي خارجي مقايسه شده است كه نتايج نشان مي دهند نرم افزار توليد شده در قياس با نسخه هاي خارجي دقت بسيار خوبي دارد، به علاوه كار با اين نرم افزار بسيار راحت تر از نمونه هاي خارجي و به اصطلاح بسيار "كاربر دوست" است.
وي يادآور مي شود: در تهيه اين نرم افزار همچنين مواردي با توجه به نيازهاي بومي منطقه و ويژگي مخازن كشور مانند كربناته و "فركچر" بودن آنها اضافه شده و مواردي نيز كه نيازي به آنها نبوده، حذف شده است.
به گفته محسنيان، نرم افزار "پارس بيسينگ مادلر" يك بعدي، اما نسخه دو بعدي آن نيز آماده شده است و هم اكنون در مرحله آزمايش قرار دارد و تا پايان امسال تكميل خواهد شد.
روش كار نرم افزار يادشده به اين صورت است كه با در نظر گرفتن وضعيت کنوني چينه شناسي لايه ها، به گذشته باز مي گردد و از زماني كه نخستين لايه رسوب گذاري شده، شروع به مدل سازي و لايه ها را به صورت مصنوعي رسوب گذاري مي كند. در اين ميان تغييرات حرارتي و فشار و عوامل ديگر نظير تخلخل و تراوايي در هنگام مدل سازي در نظر گرفته مي شود.
مهندس محسنيان مي گويد كه با استفاده از اطلاعات به دست آمده از اين نرم افزار از آغاز فرآيند اكتشاف، مي توان ارزيابي درستي از سامانه نفتي ميدان، وضعيت سنگ منشا، نفت زا يا گاز زا بودن مخزن، زمان رسيدن به نفت و گاز و... را به دست آورد كه مهندسي اكتشاف را از ديدگاه مناسبي براي ارزيابي اقتصادي ميدان و ادامه فعاليت برخوردار مي سازد.
به گفته وي اين نرم افزار همچنين مي تواند با پيش بيني مسيرهاي مهاجرت نفتي كه در سنگ منشا توليد مي شود، محل تجمع نفت را شناسايي و به يافتن بهترين محل براي حفاري كمك كند.
گفتني است طرح توليد و توسعه نرم افزارهاي نفتي در پژوهشگاه صنعت نفت طرحي 4 ساله و قرار است تا مرحله ساخت نرم افزارهاي سه بعدي پيش رود.
|