 به دنبال استفاده روزافزون از لنزهاي طبي و رنگي، محققان دانشكده پزشكي هيوستون هفته گذشته با انتشار گزارشي با هشدار نسبت به اين امر اعلام كردند كه صرفاً در سال گذشته 138 نفر دچار عفونت‌هاي چشمي و نابينايي ناشي از مصرف محلول‌هاي لنز تقلبي شده‌اند.
اين محققان اعلام كردند شمار فراواني از محلول‌هاي لنز نيز وارد بازار شده كه برخي از آنها تقلبي بوده و مي‌تواند با ايجاد عفونت‌هاي چشمي منجر به نابينايي فرد شود.
به طوري كه در بسياري از موارد، هنگام مراجعه به چشم‌پزشك فقط يك راه باقي مانده: تخليه چشم.
مركزكنترل بيماري‌هاي ايالات متحده (CDC)همچنين اعلام كرد كه اين محلول‌ها، اعم از محلول نگهداري لنز يا ضدعفونيكننده باشد و چنانچه دو نوع ميکروب خاص در آن وجود داشته باشد، مي‌تواند منجر به بروز عفونت‌هاي حاد چشمي شود.
انتشار اين خبر در حالي بود كه در كشور ما هم هرازگاهي نسبت به تبعات استفاده از لنزهاي رنگي و همچنين استفاده از محلول‌هاي تقلبي شست وشوي لنزها هشدار داده مي‌شود.
دكتر پرويز زرين‌بخش، متخصص چشم و رييس مركز تحقيقات لنز و اپتيك ايران با تأييد اين خبر و اشاره به اينكه اكثر محلول‌هاي نگهدارنده لنز تقلبي هستند، به همشهري مي‌گويد: «علت اصلي اين امر اين است كه ماده اصلي ضدعفونيكننده لنز اغلب در اين محلول‌ها نيست و البته اين بيشتر مربوط به لنزهاي نرم است چون لنزهاي سخت كمتر نياز به استريل كردن و پاك كردن دارند.»
وي با اشاره به اينكه يكي از محلول‌هاي سالم و مطمئن براي شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌و شوي لنزهاي نرم آب اكسيژنه 3درصد است، در ادامه مي‌گويد: «اگر لنزهاي نرم استريل نشوند فرد دچار بيماري به نام كراتيت و همچنين زخم قرنيه مي‌شود. در بيشتر موارد نيز ممكن است فرد نابينا شود يا اينكه چشمش به طور كامل تخليه شود. براي همين افرادي كه از لنز استفاده مي‌كنند بايد در موقع خريد اين محصولات به نمايندگي‌هاي معتبر مراجعه كنند نه به بازار يا داروخانه‌ها.»
مصائب زيبايي
هشدار متخصصان چشم و اپتومتريست‌ها نسبت به تقلبي بودن محلول‌هاي شستوشوي چشم در حالي است كه در همه جاي دنيا به‌خصوص كشورهاي آسياي جنوب شرقي موارد زيادي از نابينايي در اثر استفاده از اين محصولات ديده شده است.
دكتر فقيهي، متخصص چشم ضمن اشاره به اينكه متاسفانه در تمام دنيا انواع تقلبي اين محلول‌ها وجود دارد و بيشتر سودجويان نوع مشابه آن را با مارك اصلي مي‌فروشند، مي‌گويد: «در كشور ما هم از لنز گرفته تا محلول‌هاي شست و شو‌دهنده آن به‌صورت تقلبي به فروش مي‌رسند. براي همين اين محصولات بايد علاوه بر اينكه از مكان‌هاي معتبر خريداري شوند حتماً در هنگام خريد افراد بايد با چشم‌پزشك تماس گرفته باشند. چون چشم‌پزشك مي‌تواند نوع تقلبي را از نوع غير‌تقلبي تشخيص دهد.»
اين متخصص ضمن تاكيد بر مضرات استفاده از كنتاكت‌لنزها در ادامه اين‌طور توضيح مي‌دهد: «علاوه بر اينكه كنتاكت‌لنزها با هدف استفاده به منظور زيبايي باعث ضررهاي غيرقابل جبران در چشم مي‌شوند و بايد فقط در مدت كوتاهي مصرف شوند، اين محلول‌ها هم به طور كامل نمي‌توانند آميب‌ها و انگل‌هاي مختلف در لنز بخصوص لنزهاي نرم را از بين ببرند. مخصوصاً در محيط آلوده‌اي مثل تهران. محلول‌هاي تقلبي هم علاوه بر اينكه باعث عفونت‌هاي شديد مي‌شوند، فرد را دچار آلرژي شديد چشمي مي‌كنند، لنز را از بين مي‌برند و قرنيه و ملتحمه و پلك را هم حتي دچار آسيب مي‌كنند.»
وي در ادامه توضيح مي‌دهد: «براي هر لنزي محلول خاصي وجود دارد كه تمام افراد بايد براي بار دوم استفاده، لنز را در اين محلول‌ها شست وشو دهند. وقتي لنز با اين محلول‌ها شست وشو داده شد، بايد با سرم شست وشوي نرمال سالين هم شسته شود تا مواد و رسوباتي كه روي لنز هستند به طور كامل پاك شوند. همچنين بايد در هنگام خريد اين محلول‌ها به بروشورها و مجوز فروش آنها توجه داشته باشيم و از فروشگاه‌هاي لنز‌فروشي اين محصولات را خريداري نكنيم.».
هشدار قديمي
هشدارها در اين باره البته چندان هم تازگي ندارند. مثلاً ۲۵ ارديبهشت ماه سال گذشته اعلام شد محلولReNu with MoistureLoc ، به علت ترکيب شيميايی خاص و افزايش احتمال ابتلا به عفونت قارچی چشم بدون توجه به اين كه در چه كشوري ساخته شده، بايد از بازار جمع‌آوری شود.
در آمريكا هم سال گذشته طبق آخرين گزارشي كه در سايت آکادمی چشم‌پزشكان آمريكا آورده شد، تعداد موارد عفونت قارچی چشم در ارتباط با استفاده از لنز تماسی به ۱۷۶مورد در ۲۹ ايالت آمريكا رسيد كه يكي از علل احتمالی آن استفاده از محلولReNu بود، علی‌رغم اينكه هنوز ارتباط بين استفاده از محلول فوق و اين عفونت وخيم چشمی اثبات نشده است.
البته سال گذشته اپيدمی ديگری از اين نوع عفونت قارچی قبلاً در كشورهاي آسيايی هنگ‌‌کنگ و سنگاپور نيز گزارش شد كه منجر به توقف فروش اين محلول در اين كشورها از اسفند سال گذشته شد.
محلول‌هايی كه در كشورهاي فوق مورد استفاده قرار گرفته نيز از نوعی بود كه در كشور آمريكا و در كارخانه‌اي واقع در ايالت کارولينای جنوبی تهيه می‌شد؛ اگرچه هنوز در ايران موردی از عفونت در اثر استفاده از اين محلول گزارش نشده است.
گام اول؛ مشورت با پزشك
مشكلات استفاده از كنتاكت‌لنزها و همچنين محلول‌هاي شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وشو‌دهنده آنها به همين‌جا ختم نمي‌شود.
در بخش ديگري از هشدار متخصصان دانشكده پزشكي هيوستون نسبت به اين مورد كه در مورد انتخاب و مصرف محلول‌ها صرفاً به نام تجاري آنها نبايد اكتفا شود و حتماً با پزشك مربوطه بايد مشورت شود و همچنين اينكه در عين حال از مراكزي كه اعتبارشان مورد تاييد نيست، به هيچ وجه لنز نبايد خريداري شود، آمده است: «در ضمن به دنبال استفاده نادرست از لنزها چنانچه افراد پس از استفاده از لنز دچار درد يا قرمزي چشم، تاري ديد، حساسيت به نور و يا احساس خارش در چشم شدند، حتماً با پزشك متخصص خود تماس بگيرند تا به موقع مشكل آنها برطرف شود.»
به گفته متخصصان چشم بيشترين موارد عفونت چشمي در مصرف كنندگان لنزهاي رنگي بروز مي‌كند كه علت آن استفاده ناصحيح از لنزهاي رنگي است نه صرفاً استفاده از لنز. عده‌اي از استفاده‌كنندگان از لنزهاي رنگي آنها را فقط در سرم نمكي نگهداري مي‌كند كه اين درست مثل آن است كه دست‌هاي كثيف فقط با آب شست‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وشو شوند.
به عقيده متخصصان سرم فقط محلول شستوشوي لنز است و محلول نگهداري آن نيست.
به گفته دكتر فقيهي محلول‌هاي نگهداري لنز حاوي موادي هستند كه لنز بايد حداقل به مدت 5 ساعت در آن نگهداري شود. همچنين نوعي عفونت انگلي به اسم آميب آكانتومبا در لنزهاي تماسي به خوبي رشد مي‌كند و در صورت عدم رعايت نكات بهداشتي و عدم قرار‌‌گيري لنز در محيط ضدعفوني، احتمال بروز اين نوع عفونت در استفاده‌كنندگان لنز و از بين رفتن قرنيه افزايش مي‌يابد.
بازهم چيني دردسرساز
در حال حاضر تاكيد همه متخصصان در استفاده از كنتاكت‌لنزها اين است كه به عنوان گام اول بدون مشورت با پزشك از لنز چشمي استفاده نشود چون اكثر لنزهاي وارداتي از كشور چين هستند كه متاسفانه با قيمت نازلي به فروش مي‌رسند و عوارض بسياري را براي مصرف‌كنندگان داشته و دارند.
دكتر زرين‌بخش در رابطه با مصرف صحيح اين محصولات در ادامه مي‌گويد: «حتماً هنگام خريد لنز به تاريخ‌مصرف و مدت‌زمان مجاز استفاده از لنز بايد توجه شود و هرگز از لنزهاي بدون تاريخ مصرف يا تاريخ‌مصرف گذشته استفاده نشود. پس از هر بار خارج كردن لنز ابتدا بايد با محلول مخصوص تميز شود تا مواد آرايشي شسته و رسوبات پاك شوند.»
وي ضمن بيان اينكه بعضي محلول‌ها نياز به ساييدن دارند اما بعضي ديگر فقط با ريختن محلول روي لنز تمام رسوبات را پاك مي‌كنند، ادامه مي‌دهد: «بسته به نوع لنزي كه استفاده مي‌شود و ميزان پروتئيني كه روي لنز رسوب مي‌كند پزشك ممكن است محلول‌هاي خاصي را پيشنهاد كند. دنبال نكردن و انجام ندادن دستورالعمل‌ها عمر لنز را كوتاه كرده و مي‌تواند قرنيه و بافت اطراف چشم را عفوني كند.» | 
ایست, به خاطر زيبا شدن،كور نشويد! 
