زمانيكه از كودكان پرسيده ميشود براي حل يك مشكل چه اقدامي انجام ميدهند، با پاسخهايشان نشان ميدهند كه ميتوانند راه حلهاي جالبي براي كنترل استرس شان پيدا كنند.
بعضي از آنان تاكيد دارند كه بايد بتوانند در مورد آن موضوع با يك بزرگتر صحبت كنند. برخي ديگر از اجتناب و دوري صحبت ميكنند يعني با سرگرم شدن به كاري و يا فكر كردن به موضوعي ديگر حواسشان را پرت ميكنند. بعضي ديگر جز گريه و زاري و يا غصه خوردن كار ديگري از دستشان بر نميآيد. بعضيها هم فكر ميكنند بايد ببينند چه بايد كرد و يا آنكه ناراحتي شان را بر سر ديگران و روياشياء خالي ميكنند.
تمام راهكارهاي كودكان بد نيستند. با اين وجود، بعضي از اين راهكارها هيچ مشكلي را حل نميكند و خود بچهها حاضر نيستند آن را بپذيرند. بنابر اين، آموزش راهكارهاي غلبه بر ترس به كودكان مفيد خواهد بود. مهم است كه به ايننوآموزان به طور صحيحي كمك شود.
تحقيقات در اين زمينه نشان ميدهند كه راهكارهاي مفيد براي كنترل استرس كودكان در دوران بزرگسالي نيز كارايي دارد. روشي كه مؤثر واقع شود، اثراتش تا بزرگسالي باقي ميماند. بنابراين در اولين قدم بايد راهكارهاي بد را شناسايي كرده و آنها را به روشهاي مناسب و قابلقبول جامعه تبديل كنيم، براي اين كار موارد زير پيشنهاد ميشود.
خودتان را كنترل كنيد. براي كمك به كودكي كه دچار استرس شده، ابتدا بايد اضطراب خود را كنترل كنيد. بچهها گيرندههاي بسيار قوي دارند و اضطراب به سهولت به آنها انتقال داده ميشود.
به حرفهايش گوش دهيد. براي كنترل استرس فرزندتان، حمايت خانواده، منبع اصلي كمك به شمار ميآيد. ابتدا بايد به او كمك كرد تا علائمي را كه در اثر استرس در او ظاهر شده و حاكي از آن است كه استرسش ديگر قابل كنترل نيست (بي خوابي، تغيير ناگهاني خلق و خو، گرسنگي مفرط، تيكهاي عصبي و سردرد )را بشناسد. صحبت كردن، فشار ناشي از استرس را كاهش ميدهد. با صحبت كردن ميتوان به او نشان داد كه او تنها نيست و اينكه شما نيز مثل او در زندگي گاه تحت فشار استرسهايي مشابه قرار ميگيريد.
به او كمك كنيد تا نگرانيهايش را ابراز كند و آنها را در دلش نگه ندارد. با او در مورد مدرسه، يادگيري و دوستانش صحبت كنيد. زمانيكه به حرفهاي او با علاقه و جديت گوش دهيد، اين عمل رابطه بين پدر و مادر و فرزندان را استحكام ميبخشد. از مدرسهاش ديدار كنيد و با معلمان و والدين ديگر بچهها ملاقات كنيد. اين عمل اين امكان را به شما ميدهد تا از نزديك با چشمان او مشكل را ببينيد و از اين طريق، فرزندتان احساس خواهد كرد كه شما حقيقتا به امور او رسيدگي ميكنيد.
مشكل او را كوچك نشماريد. بزرگترها مايلند مشكلات فرزندشان را كوچك جلوه دهند. نكته مهم، علائمي نيست كه او از خودش بروز ميدهد بلكه رنج و عذاب واقعي اوست. حتي اگر مشكلاتش از نظر شما بياهميت جلوه كند اما از نظر او بسيار واقعي و حائز اهميت هستند. هرگز نبايد به او بخنديد، او را مسخره كنيد و يا نسبت به ترسهايش بيتفاوت باشيد. البته اين بدان معنا نيست كه خود را تمام و كمال در محاصره مشكلات او قرار دهيد بلكه هميشه آماده كمك و در دسترس باشيد. نه آنرا ناديده بگيريد و نه بيش از حد حمايت كنيد.
عادات روزانه او را تغيير دهيد. گاهي اوقات براي آنكه فرزندتان بتواند احساس آرامش كرده و در فعاليتهاي فرح بخشي شركت داشته باشد، بهتر است تغييراتي در عادات او ايجاد كنيد.
او را به خوبي آماده كنيد. زمانيكه فرزندتان را براي سال تحصيلي جديد ويا شرايط جديد ديگر به خوبي آماده ميكنيد، اين عمل اضطراب او را كاهش ميدهد. شرايط و محيط آشنا اضطراب كمتري به همراه دارد.
زماني را براي رفع خستگي و آرامش او در نظر بگيريد. لحظاتي را براي بازي و استراحت او اختصاص دهيد(عادات صحيح خواب). او را هفتهاي دو يا سه بار در فعاليتهاي بدني چون شنا، دوچرخه سواري، بسكتبال و غيره كه موجب كاهش فشار و استرس ميشوند، همراهي و تشويق كنيد. با اينحال، بهتر است كه برخي از بچهها در فعاليتهاي ورزشي و هنري خارج از مدرسه شركت نكنند زيرا اين فعاليتها اغلب از روي فعاليتهاي مدرسه الگو برداري شدهاند.
اعتماد به نفس او را افزايش دهيد. به فرزندتان اجازه دهيد تا در حل مشكل شركت داشته باشد. به او پيشنهاد دهيد، او را راهنمايي كنيد اما به او اجازه تصميم گيري دهيد. به خاطر داشته باشيد كه مشكل، تنها خود استرس نيست بلكه اين است كه چگونه فرزندتان با آن روبهرو شود. اگر در او اعتماد به نفس ايجاد كنيد مهمتر از آن است كه علتهاي استرس را از ميان برداريد.
همراه با او كتابهاي مفيد در مورد استرس را بخوانيد، كتابهايي كه بنا به سن و سال او نوشته شدهاند. اينگونه كتابها سبب ميشوند تا او شرايطش را بهتر درك كرده و روشهايي كه براي او كارايي دارند را بشناسد.
آرامش و آسودن را فرا گيريد. برخي از تكنيكهاي كه موجب آرامش ميشوند را ياد گرفته، تمرين كنيد و به او آموزش دهيد. با تغيير خود، نمونه اين عمل را به او نشان دهيد.
درخواست كمك كنيد. چنانچه قادر نيستيد مشكل را شناسايي كرده و يا چارهاي براي آن بينديشيد، اگر نميتوانيد فرزندتان را حمايت كرده و يا او را تسكين دهيد، بيدرنگ از يك متخصص و يا فرد كاردان كمك بگيريد.
كنترل استرس و تكنيكهايي كه براي حل مشكل به كار برده ميشوند، مهارتهايي يادگرفتني هستند. چيزي كه امروزه بچهها در رابطه با استرس و ناكاميها فرا ميگيرند، به آنها نشان ميدهد تا در زندگي آينده شان در برخورد با مسائل چه روشي را به كار گيرند. |