 وجود بيش از 45 نوع سهميه در آزمون سراسري دانشگاه‌ها اگر تاكنون موجب سردرگمي داوطلبان و عامل اعتراض آنان بود، بتازگي نمايندگان مجلس و مجريان كنكور را هم گيج كرده است، شايد طرح جديد مجلس اين بازار آشفته را ساماني ببخشد.
زمستان سال گذشته سردرگمي در سهميه‌بندي پذيرش دانشجو منجر شد تا براي اولين بار كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس به فكر بازنگري در سهميه‌بندي‌‌ها بيفتد، هر چند پيش از آن مجلسي‌ها از تدوين طرح «نحوه پذيرش دانشجو در دانشگاه‌ها» خبر دادند اما تاخير در ابلاغ مواد اين طرح براي اجرا توسط دولت، عملا اين طرح را به دست فراموشي سپرد. شايد به نظر مي‌رسيد كه طرح تدوين شده پشتوانه و امكانات اجرايي لازم را ندارد و بيشتر از آن كه منجر به ساماندهي شود، موانع جديدتري ايجاد خواهد كرد.
اما با نزديك شدن به زمان برگزاري آزمون سراسري سال 88 رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس از مطالعه و تهيه طرح جديدي در ساماندهي سهميه‌بندي در كنكور خبر داده كه قرار است نتايج نهايي آن تا پايان فروردين ماه اعلام شود، هر چند كه امير طاهرخاني، عضو ديگر اين كميسيون آن را طرحي مي‌داند كه هنوز در دست بررسي است و به پايان نرسيده، اما به هر حال تا پايان فروردين زمان زيادي باقي نمانده و طبق قول رئيس كميسيون اين طرح در ارديبهشت به صحن علني مجلس خواهد رفت. تنها در اين صورت و البته با تاييد شوراي نگهبان قانون يكپارچه‌سازي سهميه‌ها در كنكور 88 شكل اجرايي به خود مي‌گيرد.
تجربه تلخ كنكور 87
هر چند روساي سازمان سنجش آموزش كشور بارها از صحت نتايج آزمون سراسري 87 خبر داده‌اند، اما هياهوي اين آزمون بويژه پس از اعلام نتايج، فراموش‌نشدني بود. علي عباسپور تهراني، رئيس كميسيون آموزش مجلس در اين باره مي‌گويد: پيرو مسائلي كه در كنكور سال 87 پيش آمده بود و ماموريتي كه رئيس مجلس به كميسيون ما داد، لازم بود با همكاري وزارت علوم و شوراي عالي انقلاب فرهنگي به يكپارچه كردن سهميه‌ها و بررسي بومي‌گزيني بپردازيم كه اين مطالعه را تا آخر فروردين نهايي مي‌كنيم.
به گفته عباسپور، از دهه 60 تاكنون در مجلس و مراكز مختلف در مورد سهميه‌هاي كنكور، قوانين متعددي تصويب شده و به هم ريختگي امروز را منجر شده است كه باعث ايجاد مشكلاتي در كنكور 87 بود.
ابهامات سهميه‌بندي در پذيرش دانشجو
بعضي از كارشناسان ادعا مي‌كنند تصميم اخير سازمان سنجش در بومي‌گزيني داوطلبان طي سال گذشته بر ابهامات سهميه‌بندي افزوده است؛ اما آنها كه خوشبين‌ترند معتقدند بومي‌گزيني به تنهايي عامل آشفتگي نيست بلكه توجيه نشدن داوطلبان و اطلاع‌رساني نادرست بر حجم سردرگمي‌ها افزوده است.
حسين توكلي، معاون سازمان سنجش اجراي طرح بومي‌گزيني را رفع مشكلات خوابگاهي عنوان مي‌كند و با بيان اين كه دانش‌آموختگان معمولا تمايلي به بازگشت به شهرشان ندارند، بومي‌گزيني را يكي از راه‌هاي مقابله با تشديد مهاجرت‌ها و كمبود نيروي انساني متخصص بويژه در نقاط محروم عنوان مي‌كند.
اما منتقدان ضعف اين طرح را در توزيع نابرابر امكانات آموزش عالي و محروميت داوطلبان ممتاز از تحصيل در دانشگاه‌هاي برتر كشور مي‌دانند، به طور كلي هرچند سهميه‌بندي مناطق سال‌هاست اجرا مي‌شود، اما بومي‌گزيني كه درصد آن را تا بالاي 60 درصد افزايش داده، يكي از ابهامات موجود در نحوه پذيرش دانشجوست. تجربه تلخ كنكور 87 و پذيرش داوطلب رتبه 16 هزار در دانشگاه صنعتي شريف و محروميت رتبه‌هاي سه رقمي از ورود به دانشگاه‌هاي برتر، گواه ابهامي است كه مجلس بايد به آن پاسخ دهد.
ابهام ديگر، سهميه 40 درصدي رزمندگان است كه تعداد مشمولاني كه مي‌توانند از اين سهميه استفاده كنند، سال به سال كمتر مي‌شود، به طوري كه به اذعان نمايندگان مجلس، از كل سهميه رزمندگان تنها 2 درصد توسط داوطلبان مشمول استفاده مي‌شود و 38 درصد آن آفت‌پذير شده است، يعني افرادي با ساير سهميه‌ها وارد آن مي‌شوند و از امتياز آن بهره مي‌برند.
همچنين در پي انتشار خبر اختصاص 38 درصد باقيمانده سهميه رزمندگان به بسيجيان فعال دانشجويان بسيجي خود به اعتراض پرداختند و در نامه‌اي به فرمانده سپاه و نمايندگان مجلس مخالفت خود را ابراز كردند. اين افراد حتي براي جلوگيري از تضييع حقوق ديگر داوطلبان، خواستار لغو تمامي امتيازات و سهميه‌هاي بسيجيان در كنكور سراسري و دانشگاه آزاد شدند.
آنان اعطاي چنين امتيازاتي را منجر به ايجاد خدشه به چهره بسيج عنوان كردند. به هر حال اين ابهام وجود دارد كه در آزمون امسال وضعيت سهميه رزمندگان و بسيجيان چگونه خواهد بود و مجلس ملزم به پاسخگويي به چنين ابهامي است.
ابهام ديگر بلاتكليفي در حذف يا ماندگاري كنكور است، در حالي كه تا پيش از شروع سال جديد، مجلس از حذف كنكور تا 2 سال آينده خبر مي‌داد و بر آن پافشاري مي‌كرد، به يكباره اعلام كرد كه سال 90 حذف كنكور محال است.
در حالي كه داوطلبان سال‌هاي آينده از هم‌اكنون نياز به برنامه‌ريزي براي ورود به دانشگاه دارند و اين امر نشان‌دهنده نبود استراتژي دقيق يا نبود شفافيت در بيان سياست‌هاي جديد است.
بنابراين گزارش، در حال حاضر اين نگراني وجود دارد كه بعضي از دارندگان رتبه‌هاي برتر كنكور به دانشگاه دلخواه خود راه نيابند و بعكس صاحبان رتبه‌هاي بالا در كنكور به صرف اقامت در شهر يا منطقه خاص روانه دانشگاه‌هاي برتر شوند و هنوز شفافيت دقيقي در چگونگي اختصاص سهميه‌ها به مناطق و شهرهاي مختلف وجود ندارد و گواه آن،اظهارات شخص رئيس سازمان سنجش است كه از تنوع سهميه‌ها ابراز ناخرسندي كرده و گفته كه اين سهميه‌ها حتي او را نيز با سردرگمي و آشفتگي روبه‌رو مي‌كند.
با اين حال پورعباس، رئيس سازمان سنجش قول مي‌دهد كه مشكلات كنكور 87 و هياهو و اعتراض‌هاي پس از آن كه به‌حق يا ناحق منجر به محروميت عده‌اي از ورود به دانشگاه شد، تكرار نمي‌شود، منتهي اين قول، مستلزم طرح ساماندهي سهميه‌ها در مجلس است كه شمارش معكوس براي پايان مهلت مجلس در ارائه نتايج مطالعاتش از همين امروز آغاز شده است.
كتايون مصري | 
كنكور 88 در انتظار ساماندهي سهميه‌ها
