 تحقيقات نشان مي‌دهد، افرادي كه به انواع مواد مخدر اعتياد پيدا كرده‌اند، اغلب اولين تجربه‌شان را به صورت تفريحي و در دوران نوجواني كسب كرده و بتدريج اعتياد آنان، از حالت تفريح خارج شده و با تكرار و زياد شدن ميزان مصرف، معتاد شده‌اند.
از آنجا كه مصرف مواد مخدر هميشه رو به افزايش است، نوجوان نيز ابتدا با مقداري كم شروع مي‌كند و چون با گذشت زمان، مقدار كم اوليه نياز او را تأمين نمي‌كند، مجبور مي‌شود يا مقدار مصرف را افزايش دهد يا فاصله زماني مصرف را كوتاه‌تر كند كه در نهايت به وابستگي شديد او به مواد و اعتياد او منجر مي‌شود.
در نظر داشته باشيد، رهايي از تجربيات منفي مكرر بسيار دشوار و طاقت فرساست. گروهي ديگر از جوانان و نوجواناني كه شروع به مصرف مواد مخدر مي‌كنند، اظهار مي‌دارند كه براي فرار از مشكلات و مسائل زندگي روزمره و داشتن احساسي بهتر از احساس فعلي‌شان دست به اين كار زده‌اند.
هر اندازه كه تأثير دوستان و همسالان جوان بر او زياد شود، نقش والدين و راهنمايانش براي هدايت او كمرنگ‌تر خواهد شد.
هر اندازه والدين ، جوان را به حال خود واگذارند، او را در برابر محيط و اجتماع آسيب‌پذيرتر ساخته‌اند و بعدها براي اين تسليم بايد بهاي سنگين‌تري بپردازند. والدين بايد با درك تأثير همسالان بر فرزندشان، آنان را براي مقابله با فشارها و تحريكات موجود آماده كنند.
پيشگيري در خانواده
در جوامع سنتي نظير ايران خانواده ركن اصلي در امر پيشگيري از اعتياد در جوانان و نوجوانان محسوب مي‌شود. اين موضوع تا اندازه‌اي مهم است كه گروه زيادي از متخصصان اعتياد را نشانه بحران خانوادگي مي‌دانند.
الگوهاي نامناسب رفتاري اطرافيان منجر به تقليد كوركورانه نوجوانان از آنان مي‌شود. سيگار كشيدن، نوشيدن الكل، اعتياد به مواد مخدر و ديگر كجروي‌هاي اخلاقي در خانواده موجب بدآموزي و زمينه‌سازي براي شروع انحرافات و آسيب‌هاي اجتماعي در بچه‌ها (اعم از كودك و نوجوان) مي‌شود.
در چنين خانواده‌هايي نوجوانان به جاي اين كه به فكر فعاليت‌هاي مثبت و سازنده باشند، مدام درصدد يافتن راه‌هايي براي مقابله با آثار اين بحران‌ها هستند و در بدترين شرايط نيز خود درگير آن مي‌شوند.
نگرش مثبت يا گرايش به مصرف مواد مخدر در خانواده، از هم گسيختگي خانواده، ناسازگاري‌ها و اختلالات خانوادگي، كمبودهاي عاطفي، بيسوادي و ناآگاهي والدين نسبت به مسائل اجتماعي، عدم كنترل فرزندان و روش‌هاي نامناسب تربيتي و فقر خانواده از عوامل اصلي اعتياد به شمار مي‌آيند.
از سوي ديگر خانواده گرم و صميمي يكي از بهترين ابزارهاي پيشگيري از گرايش فرزندان به مصرف مواد مخدر است. ايجاد و رشد روابط صميمي و سرشار از ثبات و امنيت عاطفي در خانواده، پرورش اعتماد به نفس همراه با احساس تعلق به جمع و نوعدوستي، با رفتارهاي گوناگوني امكان‌پذير مي‌شود كه پدران و مادران بايد آنها را فرا بگيرند و به كار بندند.
اعتياد يك معضل خانمانسوز است و تمام خانواده‌ها بايد آگاهي و اطلاعات لازم در اين زمينه را داشته باشند. خانواده بايد تمامي علائم و زمينه‌هاي ناهنجاري‌ها را بشناسد و براي مقابله با آن به كسب مهارت بپردازد و به فرزندان خود «نه» گفتن را ياد دهد تا جوانان از آسيب‌هاي اجتماعي مصون بمانند. | 
جوانان، خانواده و اعتياد!!!
