 اگر دقت كرده باشيد حتما تا به‌حال متوجه شده‌ايد كه خواب دختر يا پسر نوجوان شما بطور قابل ملاحظه‌اي زياد شده و مثل يك گربه خانگي از هر فرصتي براي لميدن يا چرت زدن استفاده مي‌كند.
نوجوان‌ها در سنيني قرار دارند كه خواب صحيح و درست نقش مهمي در سلامت روحي و جسمي آنها ايفا مي‌كند. اثرات مخرب اختلال دائمی در خواب فقط منحصر به دوران نوجوانی نمی‌شود و قطعا تا سال‌های بعد ادامه خواهد داشت. البته تنها كميت خواب نيست كه بايد مورد اندازه‌گيري قرار گيرد، شايد كيفيت خواب از آن هم مهم‌تر باشد.
بدخوابي خيلي بدتر از كم‌خوابي است و علاوه بر تاثيرات منفي‌اي كه در طول روز بر كارايي و عملكردهاي اجتماعي مي‌گذارد، منجر به ايجاد اختلالات روانشناختي در فرد مي‌شود.
افسردگي‌هاي دوران نوجواني ممكن است در قالب كم خوابي و يا پرخوابي خود را نشان دهند. البته به ندرت پيش مي‌آيد كه نوجواني طبق يك برنامه منظم بخوابد و بيدار شود.
همه بچه‌هايي كه در اين سنین قرار دارند عادات رفتاري مشابهي دارند، همه تا آخرين لحظه انجام تكاليف خود را به تعويق مي‌اندازند، دوست دارند تا ديروقت پاي برنامه‌هاي تلويزيوني بنشينند و صبح براي يك دقيقه خواب بيشتر به هر ترفندي متوسل مي‌شوند.
اما اگر از اين وضعيت خسته شده‌ايد بهتر است به نوجوانتان كمك كنيد تا وضعيت خوابي خود را تغيير دهد تا سلامت جسمي و رواني او بيش از اين در معرض خطر قرار نگيرد (بين خودمان باشد اگر شما هم دست كمي از فرزندتان نداريد بهتر است با دقت بيشتري اين مطالب را بخوانيد و خودتان را مخاطب آن فرض كنید)
• خواب هم حساب و كتاب دارد:
حتما براي خوابيدن و بيدار شدن خود برنامه زماني مشخصي داشته باشيد. سعي كنيد هر روز ساعت مشخصي بيدار شويد و هر شب هم سر ساعت مشخصي بخوابيد. اين‌كار باعث مي‌شود بدن شما و خود شما عادت كنید فقط هنگامي كه واقعا به خواب احتياج داريد به رختخواب برويد و صبح‌ها هم به محض تكميل شدن خوابتان بيدار شويد.
• چرت زدن ممنوع:
فرقی نمی‌كند در چه شرايطي هستيد، اگر شب قبل فقط به اندازه يك پلك بر هم زدن خوابيده‌اید، حق نداريد در طول روز حتی 5 دقیقه هم چرت بزنيد.
چرت نیمروزی فقط كارتان را سخت‌تر كرده و باعث مي‌شود شب به سختی بخوابید. اگر واقعا تحمل اين كم خوابي برايتان عذاب‌آور بود، تنها راه‌حل ممكن اين است كه شب زودتر به رختخواب برويد، آن هم فقط به اندازه‌اي كه شب قبل كمتر خوابيده‌ايد.
• با چشم باز در رختخواب ماندن ممنوع:
اگر شب‌ها مدتی طول مي‌كشد تا خوابتان ببرد، به هیچ‌وجه این مدت را در رختخواب نمانید و وقت خود را صرف خیره شدن به ساعت و شمردن تیك‌تاك‌های آن نكنید. به‌جای این كارها از جایتان بلند شده و به اتاق دیگری بروید و آنقدر كتاب، روزنامه یا مجله بخوانید كه احساس كنید بالاخره خوابتان گرفته است. سپس خیلی سریع به رختخواب برگردید و تا خواب دوباره از چشمانتان نپریده، آنها را ببندید.
• یك لیست بلند بالا:
اگر فكر مي‌كنید علت بی‌خوابی شما كارهای عقب افتاده‌ای است كه ذهنتان را به‌خود مشغول كرده، بهتر است برای خلاص شدن از فكر و خیال، لیستی از كارهای انجام نداده خود تهیه كنید. وقتی افكار مزاحم را به‌صورت فیزیكی به روی كاغذ منتقل مي‌كنید، از لحاظ ذهنی نیز مي‌توانید آنها را از خود دور كنید .
• از كافئین پرهیز كنید:
هیچ چیز به اندازه یك استكان چای یا یك فنجان قهوه كه آخر شب خورده شود شما را بی‌خواب نخواهد كرد. كافئین موجود در چای و قهوه خیلی سریع خستگی و خواب را از میدان به‌در كرده و دست كم مانع از این مي‌شود كه خوابی خوب و عمیق داشته باشید.
• ورزش كنید:
هرچه قدر كه در طول روز بیشتر از بدن خود كار بكشید، شب هنگام وقتی كه سرتان را روی بالشت بگذارید، یا بهتر بگوییم هنوز سرتان به بالشت نرسیده، سریعا خوابتان خواهد برد. اگر كارتان به گونه‌ایست كه از تحرك لازم برخوردار نیستید بهترین راه برای خسته شدن، ورزش كردن است.
هر چقدر كه در طول روز بیشتر انرژی مصرف كنید، خواب شبانه عمیق‌تر و بهتری خواهید داشت و روز بعد سرحال‌تر و سرزنده تر از خواب برمی‌خیزید.
• مثبت فكر كنید:
اگر فكر مي‌كنید هیچ كدام از این روش‌ها مشكل بی‌خوابی شما را حل نمی كند، اصلا نگران بی‌اعتبار شدن توصیه‌های ما نباشید. آخرین راه حل رد خور ندارد ! چگونه ؟
اصلا چرا به بی‌خوابی‌هایی كه هر چندوقت یكبار به سراغتان مي‌آید به دید مشكل نگاه مي‌كنید، دید خود را عوض كنید و این بار به چشم یك راه‌حل به آن نگاه كنید. شاید بی‌خوابی چهره مثبت‌تری هم داشته باشد.
از این فرصت استفاده كرده و شب‌هایی كه خوابتان نمی‌برد به انجام كارهایی بپردازید كه باید انجام شوند. اگر مثبت فكر كنید، بی‌خوابی زمان اضافه‌ای است كه فقط در اختیار شما قرار داده شده، پس تا مي‌توانید از این موقعیت استفاده كنید | 
خواب هم حساب و كتاب دارد!
