اخبار داخلی نفت و انرژی مصرف بالای مازاد درآمد نفتی اقتصاد ایران را به مخاطره خواهد انداخت

مهر , يكشنبه 27 فروردين 1385

مصرف بالای مازاد درآمد نفتی اقتصاد ایران را به مخاطره خواهد انداخت

صادرکنندگان نسبت کمتری از مازاد درآمدهای نفتی خود را نسبت به شوک نفتی دهه‌های گذشته استفاده کرده‌اند.

صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد: ایران با سرعت بیشتری نسبت به تولیدکنندگان نفت حاشیه خلیج فارس، مازاد درآمدهای نفتی خود را مصرف می‌کند، که این امر موجب افزایش فشارهای تورمی خواهد شد.
از سال 2002 تاکنون که قیمت‌های نفت رشد چشمگیری یافته‌اند، صادرکنندگان نسبت کمتری از مازاد درآمدهای نفتی خود را نسبت به شوک نفتی دهه‌های گذشته استفاده کرده‌اند.
بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، نسبت واردات کشورهای تولیدکننده نفت به تولید ناخالص داخلی آنها طی چند سال گذشته از رشد بالایی برخوردار نبوده است و در شرایط

	" صندوق بین‌المللی پول معتقد است مهمترین چالش اقتصادی ایران در میان مدت حفظ رشد بالای بخش غیرنفتی به منظور اشتغالزایی و افزایش سطح استانداردهای زندگی است... "

واقعی افزایش واردات کمتر از نیمی از درآمدهای مازاد آنها را تشکیل می‌دهد؛ که این امر برعکس رقم بالای 75 درصدی شوک نفتی اوایل دهه 1970 است.
با این حال، نحوه مصرف مازاد درآمدهای نفتی در کشورهای مختلف تولیدکننده متفاوت است و در حالی که کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس با محدودیت بیشتری اقدام به مصرف درآمدهای نفتی خود کرده‌اند، استفاده ایران از مازاد درآمدهای نفتی بسیار بیشتر بوده است.
این گزارش می‌افزاید، با وجود اینکه بخش دولتی ایران نسبت به سرعت افزایش مصارف خود حساس بوده است، اما بین سال‌های 2002 و 2005 بودجه دولت از محل مازاد درآمدهای نفتی به طور متوسط برابر با 11 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یافته است.
تجارب گذشته دولت ایران در مصرف بی‌حد و حصر مازاد درآمدهای نفتی در دوران پیش از انقلاب و ترس از موقت بودن قیمت‌های فعلی نفت خام، موجب عاقبت‌اندیشی دولت نسبت به تزریق یکباره مازاد درآمدهای نفتی در کوتاه‌مدت شده است، با این حال ایران نسبت به کشورهای همسایه خود با سرعت بیشتری از درآمدهای نفتی خود استفاده می‌کند.
بنابر اعلام صندوق بین‌المللی پول، شاخص "میل نهایی به واردات" ایران نسبت به تغییر درآمدهای نفتی طی سال‌های 2003 تا 2005 برابر با 0.37 درصد بوده است که از رقم 0.15 درصدی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و 0.24 درصدی اوپک بیشتر است که نشان‌دهنده میل بیشتر ایران به استفاده از مازاد درآمدهای نفتی بوده اشت.
شاخص میل نهایی واردات به تغییرات

	" شاخص میل نهایی واردات به تغییرات درآمدهای نفتی دیگر تولیدکنندگان عمده نفت در سطح جهان نیز به غیر از مکزیک ونزوئلا از ایران کمتر بوده است... "

درآمدهای نفتی دیگر تولیدکنندگان عمده نفت در سطح جهان نیز به غیر از مکزیک ونزوئلا از ایران کمتر بوده است.
مثلا شاخص روسیه مابین سال‌های 2003 تا 2005 برابر با 0.20، و نروژ منفی 013 بوده است که نشان‌دهنده تمایل کمتر آنها به تزریق یکباره درآمدهای بالای نفتی به اقتصادهایشان است.
صندوق بین‌المللی پول در ادامه این گزارش می‌افزاید، مصارف بخش دولتی ایران خصوصا در بخش یارانه‌ها با تکیه بر افزایش درآمدهای نفتی به رشد خود ادامه می‌دهد و این در حالی است که انتظار می‌رود کسری بخش غیر نفتی در سطح بالای خود باقی بماند.
نوسانات بهای نفت در بازارهای جهانی از یک سو و کاهش ظرفیت تولید نفت ایران از سوی دیگر، همراه با تنش‌های بین‌المللی در رابطه با مساله‌ هسته‌ای ایران و احتمال طولانی شدن فرآیند خصوصی‌سازی، همگی در کنار یکدیگر آینده اقتصادی چالش‌برانگیزی را برای ایران نوید می‌دهند.
صندوق بین‌المللی پول همچنین نسبت به نرخ دائما بالای تورم و تاثیر ناگوار آن بر قشر فقیر و یا دارای درآمد ثابت هشدار می‌دهد و سرعت پایین اصلاحات ساختار اقتصادی و آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در برابر کاهش محتمل بهای نفت را دو چالش عمده اقتصادی ایران در دهه جاری می‌داند.
صندوق بین‌المللی پول معتقد است مهمترین چالش اقتصادی ایران در میان مدت حفظ رشد بالای بخش غیرنفتی به منظور اشتغالزایی و افزایش سطح استانداردهای زندگی است.